Spis treści

Czym jest tranzyt?
Co to znaczy, że paczka jest w tranzycie?
Magazyn tranzytowy – czym jest i jakie funkcje pełni w procesie transportu?
Rodzaje tranzytu w pigułce
Tranzyt międzynarodowy – formalności i regulacje prawne
Przepisy regulujące tranzyt międzynarodowy

Tranzyt to jedno z podstawowych pojęć w logistyce i spedycji. Czym dokładnie jest i jakie procedury są z nim związane?

Czym jest tranzyt?

Tranzyt to przewóz towarów przez jedno lub więcej państw w drodze do kraju docelowego. W państwach tranzytowych towary nie są poddawane procedurom importowym, ponieważ ich przeznaczeniem jest inny kraj niż ten, z którego zostały wysłane. Towary te są przewożone na podstawie specjalnych procedur celnych, które umożliwiają ich tymczasowy wjazd i wyjazd z kraju tranzytowego, minimalizując zarówno formalności celne, jak i opłaty tranzytowe.

Co to znaczy, że paczka jest w tranzycie?

Kiedy paczka znajduje się „w tranzycie”, oznacza to, że jest w trakcie transportu między punktem nadania a miejscem docelowym. Może przemieszczać się przez różne węzły logistyczne, takie jak magazyny przeładunkowe, porty czy lotniska, a także przez kraje pośrednie, jeśli transport obejmuje trasę międzynarodową. Status ten informuje odbiorcę, że przesyłka jest w drodze i nie została jeszcze doręczona, co pozwala śledzić postęp dostawy i planować jej odbiór.

Magazyn tranzytowy – czym jest i jakie funkcje pełni w procesie transportu?

Magazyn tranzytowy to miejsce, w którym towary są składowane tymczasowo w kraju tranzytowym podczas transportu pomiędzy różnymi punktami docelowymi. Jest to bardzo ważny element w globalnym łańcuchu dostaw. Zasady składowania towarów w magazynach tranzytowych są precyzyjnie regulowane przez przepisy celne obowiązujące w danym państwie. Do najważniejszych funkcji magazynu tranzytowego należą:

Przechowywanie towarów – towary są składowane na czas oczekiwania na dalszy transport, co pozwala na optymalizację procesów logistycznych.
Przeładunek towarów – magazyn tranzytowy służy również do sortowania i przeładunku towarów między różnymi środkami transportu, np. z kontenera na ciężarówkę.
Usprawnienie formalności celnych – towary przechodzą przez procedury celne bez konieczności pełnego odprawiania, co zmniejsza czas i koszty.
Koordynacja transportu – ułatwia zarządzanie logistyką, szczególnie w przypadku międzynarodowego transportu, gdzie towary przechodzą przez różne kraje i pozwala na bardziej efektywne planowanie tras transportowych.

Rodzaje tranzytu w pigułce

Tranzyt jako proces transportu towarów przez jedno lub więcej państw może przybierać różne formy, zależnie od charakterystyki przewożonych towarów i tras transportowych. Czynniki te mają bezpośredni wpływ na przebieg całej operacji logistycznej. Główne rodzaje tranzytu to:

Tranzyt międzynarodowy – dotyczy transportu towarów przez kilka państw, przy czym towary mogą przechodzić przez kraje trzecie, czyli państwa spoza obszaru celnego UE.
Tranzyt celny – oznacza przemieszczanie towarów przez kraj z zastosowaniem procedur celnych, bez konieczności pełnej odprawy, co pozwala na zmniejszenie formalności i opłat celnych.
Tranzyt bezpośredni – to transport, w którym towary są przewożone bezpośrednio z punktu nadania do miejsca docelowego, często z minimalnym lub bez przestoju w magazynach tranzytowych.
Tranzyt pośredni – w tym przypadku towary przechodzą przez jeden lub więcej magazynów tranzytowych, lub przeładunkowych przed dotarciem do miejsca docelowego, co pozwala na lepszą kontrolę przepływu i optymalizację tras.
Tranzyt wewnętrzny – odnosi się do przemieszczania towarów w obrębie jednego kraju lub unii celnej, np.w obrębie państw członkowskich Unii Europejskiej, gdzie nie ma potrzeby odprawy celnej, a proces transportu jest znacznie uproszczony. Towary w tranzycie wewnętrznym są traktowane jako przesyłki krajowe, co ułatwia handel między państwami członkowskimi.
Tranzyt zewnętrzny – dotyczy transportu towarów spoza obszaru Unii Europejskiej, gdzie konieczne jest zastosowanie pełnej procedury celnej. Towary przewożone w ramach tranzytu zewnętrznego muszą przejść przez odprawę celną, a także są objęte wymaganiami dotyczącymi podatków i opłat celnych. Ten rodzaj tranzytu jest typowy dla importu i eksportu towarów między Unią a krajami trzecimi.

Tranzyt międzynarodowy – formalności i regulacje prawne

Tranzyt międzynarodowy wymaga dopełnienia szeregu formalności i regulacji prawnych, które zapewniają prawidłowy przebieg transportu towarów między różnymi krajami. Przestrzeganie odpowiednich przepisów jest kluczowe dla uniknięcia opóźnień i dodatkowych kosztów. Opisujemy je poniżej.

Dokumenty potrzebne podczas procedury tranzytowej

Wymagane są odpowiednie deklaracje celne, które potwierdzają status towarów w tranzycie. Rodzaj dokumentów zależy od tego, czy chodzi o transport wewnętrzny, czy też zewnętrzny. Najważniejsze z nich to:

Dokument tranzytowy T1 – stosowany w przypadku towarów nieunijnych, które nie są w pełni objęte systemem celnym Unii Europejskiej, gdy towary te są przewożone przez teren UE.
Dokumenty: T2 transport lądowy lub T2L transport morski i lotniczy – dotyczą towarów unijnych wysyłanych między terytoriami UE, które przechodzą przez kraje trzecie lub obszary spoza unijnego terytorium celnego.
CMR – to międzynarodowy list przewozowy stosowany w transporcie drogowym, który dokumentuje zawarcie umowy przewozu i stanowi dowód na wykonanie usługi transportowej. Zawiera szczegóły dotyczące nadawcy, odbiorcy, przewoźnika oraz samego ładunku, a także warunków przewozu.
Karnet ATA – to międzynarodowy dokument celny, który pozwala na tymczasowy eksport i import towarów bez konieczności płacenia ceł i podatków. Jest akceptowany w około 80 krajach na całym świecie.

Procedura odprawy celnej

Towary muszą przejść przez odprawę celną na granicy, co może obejmować kontrolę dokumentów i weryfikację ich zgodności z przepisami.

Ubezpieczenie towarów

Zgodnie z przepisami, towary w tranzycie międzynarodowym powinny być objęte odpowiednim ubezpieczeniem transportowym. Takie ubezpieczenie chroni przed ryzykiem utraty, uszkodzenia lub zniszczenia towarów podczas transportu, zarówno na drodze lądowej, morskiej, jak i lotniczej.

Zgłoszenie transportu do służb celnych

W niektórych przypadkach konieczne jest wcześniejsze zgłoszenie planowanej trasy transportu do służb celnych, co pozwala na lepsze zarządzanie całym procesem logistycznym.

Opłaty i podatki

W zależności od kraju mogą być wymagane opłaty tranzytowe, które regulują przejazd towarów przez terytorium danego państwa.

Przepisy regulujące tranzyt międzynarodowy

Tranzyt międzynarodowy jest regulowany przez szereg międzynarodowych umów i przepisów, które mają na celu uproszczenie i usprawnienie transportu towarów przez różne państwa. Najważniejszymi dokumentami są:

Konwencja TIR (Transports Internationaux Routiers) – która umożliwia przewóz towarów przez kraje uczestniczące w systemie bez konieczności odprawy celnej w każdym z państw z osobna. Celem Konwencji TIR jest uproszczenie międzynarodowego transportu towarów poprzez eliminację konieczności pobierania dodatkowych zabezpieczeń lub gwarancji związanych z należnościami celno-podatkowymi podczas przekraczania granicy w urzędach celnych krajów będących stronami konwencji. Dzięki temu, że stosuje się karnet TIR, nie ma potrzeby przygotowywania osobnej dokumentacji celnej.
Unijny kodeks celny (UCC) – przepisy dotyczące procedur celnych w Unii Europejskiej, które regulują zasady tranzytu towarów w obrębie UE oraz z krajami spoza UE. UCC wprowadza jednolite zasady dotyczące dokumentacji celnej, przechowywania towarów i procedur tranzytowych.
Konwencja o handlu tranzytowym krajów bez dostępu do morza – dokument opracowany przez UNCTAD, który reguluje głównie zasady dotyczące przepływu statków i transportu morskiego w krajach pozbawionych dostępu do morza. Celem jest ułatwienie i uporządkowanie handlu tranzytowego.
Konwencja o wolności tranzytu – międzynarodowa umowa opracowana przez Ligę Narodów w 1922 roku. Jej głównym celem było zniesienie opłat za tranzyt towarów przez terytoria innych państw, umożliwiając swobodny przepływ towarów.
Konwencja Narodów Zjednoczonych o prawie morza (znana także jako konwencja jamajska) – międzynarodowy dokument, który określa granice obszarów morskich oraz reguluje różne aspekty działalności morskiej, w tym nawigację, eksploatację zasobów morskich i ochronę środowiska morskiego.

Treść powyższych aktów prawnych znajdziesz na stronach:

Skorzystaj ze wsparcia ekspertów w planowaniu tranzytu

Planowanie tranzytu międzynarodowego to złożony proces, który wymaga uwzględnienia wielu aspektów, takich jak procedury celne, wybór odpowiedniego środka transportu, a także prawidłowo przygotowana dokumentacja. W Sawpolu pomagamy naszym klientom na każdym etapie tego procesu, zapewniając kompleksową obsługę i wsparcie ekspertów.

Mamy duże doświadczenie w transporcie międzynarodowym, dzięki czemu jesteśmy w stanie skutecznie doradzić w zakresie wyboru optymalnych tras, zapewniamy zgodność z przepisami celnymi i skutecznie minimalizujemy koszty związane z transportem.

Zaufaj naszym ekspertom i przekonaj się, jak możemy Ci pomóc!